Veel gebruikte verven en lakken: verschil tussen versies

Uit EurosWiki
k
 
(19 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
In de loods worden verschillende lakken en verven gebruikt. De meest gebruikte lakken (DD en Redox) zijn op polyurethaan basis. Daarnaast wordt nog veel Pantsercoat, op epoxybasis, gebruikt. Deze zijn van verschillende fabrikanten/winkels: DD en Pantsercoat zijn van de Polyservice en Redox is van Sikkens. Ze bestaan allemaal uit twee componenten, en kunnen dus niet over eencomponentverfen/lakken geschilderd worden.
+
[[Euros]] maakt tijdens het [[klussen]] gebruik van verschillende soorten '''verven en lakken'''. De meest gebruikte verven en lakken worden beschreven in dit artikel. Deze verven en lakken worden vooral gebruikt voor de [[kleine bootjes]] tijdens het klussen in de [[loods]]. Het [[Schipperscollege]] gebruikt doorgaans andere verven en lakken voor de [[Ebenhaëzer]].
  
=Eigenschappen=
+
'''''NB:''' Een handleiding voor verven en lakken is te vinden in het artikel: '''[[Handleiding verven en lakken]]'''''
De lakken en de pantsercoat hebben verschillende eigenschappen, die ze geschikt maken voor een specifiek doel:
 
  
Polyurethaanlak heeft een redelijk hoge kras- en slagbestendigheid, is UV bestendig en geeft indien goed verwerkt een zeer strak en glanzend eindresultaat (zie de romp van Jaffa). De lak is echter vrij duur (DD is €37 per kilo), zeker in vergelijking met kwalitatief mindere eencomponent lakken. Het is verkrijgbaar in verschillende kleuren (Redox in meer kleuren dan DD)
+
== Doel verven en lakken ==
Ook heeft niet een heel goede hechting (met name op hout). Dit uit zich als er deuken in het hout ontstaan. Hierbij raakt de lak los van het hout en ontstaan er luchtbellen. Dit is goed te zien op het dek en de stootlijst van Jonkie. Deze plekken moeten voorzichtig weggeschuurd worden om te voorkomen dat de lak om de luchtbel ook loslaat van het hout, waarbij grote kale plekken kunnen ontstaan.
+
[[Afbeelding:DD%26polypox.jpg|500px|thumb|right|Twee veelgebruikte verven en lakken]]
Daarnaast is het moeilijk om beschadigde plekjes netjes te repareren doordat er vaak schilfers afspringen bij beschadigingen, met name op verticale oppervlakken zoals rompen. Gelcoat is wat zachter en heeft daardoor wat glooiender beschadigingen die makkelijker weggewerkt kunnen worden. Daarnaast zijn Gelcoatlagen dikker en kunnen de bijgewerkte plekken dus beter bijgeschuurd worden zonder dat de onderliggende laag blootgelegd wordt. Daarom is het wenselijk de gelcoatlagen op de boten (Teerling, Raaskal en lasers) zoveel mogelijk te behouden.
+
Het doel van bijna alle verven en lakken is hetzelfde: het beschermen van hout, polyester of welke ondergrond dan ook. Het verschil tussen de gebruikte verf of lak zit hem in de verschillende eigenschappen. Elk produkt is geschikter voor een specifiek doel.
Hoewel het goed mogelijk is om een strak eindresultaat te krijgen met deze lak, is het erg gevoelig voor een nette verwerking. Dit is ook goed te zien. Het strakst gelakte onderdeel van de vereniging is de romp van Jaffa, en die is niet door ons gelakt, maar vermoedelijk door een professioneel bedrijf gespoten. Bij andere onderdelen (met name plankjes) is te zien wat er zoal mis kan gaan met het aanbrengen: druipers en slecht geschilderde plekken zijn daar helaas niet erg zeldzaam.
 
Polyurethaanlak wordt op heel veel plekken gebruikt, maar met name op plekken waar een strak resultaat belangrijk is zoals dek, romp en interieur.
 
  
Pantsercoat heeft een zeer hoge kras- en slag bestendigheid, een zeer sterke hechting aan de ondergrond en is bij gebruik van meerdere lagen dampdicht voor preventie van osmose onder de waterlijn. Het is goedkoper dan DD (€29 per kilo), maar slechts leverbaar in 3 kleuren: zwart, wit en grijs.
+
== Meest gebruikte verven en lakken ==
Het is redelijk UV bestendig: de grijze wordt al jaren zonder problemen gebruikt in de kuipen van de E22's, maar de witte kleurt geel.
+
De meest gebruikte lakken zijn '''DD''' en '''Redox''' (beide op ''Polyurethaan-basis''). Daarnaast wordt '''Pantsercoat''' (''Epoxy-basis'') en '''Antislipverf''' het meest gebruikt. Zowel DD, Redox als Pantsercoat zijn zogenaamde ''twee compontenten lak''. Ze bestaan dus uit twee componenten: de lak zelf en een harder en kunnen dus niet over eencomponentverfen/lakken geschilderd worden (zie daarvoor de uitleg in het artikel [[Handleiding verven en lakken#Reeds behandeld met ééncomponenten verf/lak|Handleiding verven en lakken]])
Verder is het eindresultaat aanmerkelijk minder mooi dan van DD. Het is dikker, waardoor het moeilijk strak te krijgen is, en het oppervlak blijft dof.
 
Deze combinatie van eigenschappen maakt het erg onderhoudsarm en dus geschikt voor plekken die veel slijtage ondervinden, waar vaak water staat en die niet erg in het zicht zitten of slecht bereikbaar zijn. Hierbij kan gedacht worden aan bilges, bodems van vakken, kuipvloeren, kielen, roeren. (Een hoop van deze plekken zitten op dit moment nog in de DD)
 
  
=Waar zit wat?=
+
Hieronder staat een beknopt overzicht van de meest gebruikte verven en lakken:
De lakken en pantsercoat worden op verschillende plekken gebruikt. Hieronder een overzicht van wat waar wordt gebruikt en in welke kleur. Let op, onder de waterlijn wordt de laag onder de antifouling bedoeld.
 
 
{| {{prettytable}}
 
{| {{prettytable}}
! type || Boot || Onderdeel || Product || Kleur/kleurcode
+
! Naam || Basis || Aantal componenten || Fabrikant/Verkoper
 +
|-
 +
| Pantsercoat || epoxy || Twee component || [http://www.polyservice.nl/ Polyservice]
 
|-
 
|-
|Raaskal || interieur (gebroken wit) || Redox || gebroken wit/GO 0386
+
| DD || Polyurethaan-basis || Twee component || [http://www.polyservice.nl/ Polyservice]
 
|-
 
|-
|Raaskal || interieur (wit) || gelcoat || wit/DC800
+
| Redox || Polyurethaan-basis || Twee component || Meestal [http://www.sikkens.nl/ Sikkens]
 
|-
 
|-
|Raaskal || wasbord || DD lak || wit/DC800
+
| Antislipverf || || Eén component || Meestal [http://www.sikkens.nl/ Sikkens]
 +
|}
 +
 
 +
__TOC__
 +
 
 +
== DD en Redox ==
 +
[[Afbeelding:DDverf.jpg|400px|thumb|left|Meerdere potten DD]]
 +
'''DD en Redox''', beide op polyurethaanbasis, hebben een redelijk hoge kras- en slagbestendigheid, zijn UV-bestendig en geven, indien goed verwerkt, een zeer strak en glanzend eindresultaat (zie de romp van Jaffa). Ze worden net als de meeste polyurethaanlakken met name op plekken gebruikt waar een strak resultaat belangrijk is, zoals het dek, romp en interieur. De lak is echter vrij duur (DD is ongeveer €37 per kilo, prijspeil 2008), zeker in vergelijking met kwalitatief mindere ééncomponent-lakken. DD en Redox zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren (Redox in meer kleuren dan DD)
 +
 
 +
DD en Redox hebben een minder goede hechting op materialen, met name op hout. Dit uit zich als er deuken in het hout ontstaan. Hierbij raakt de lak los van het hout en ontstaan er luchtbellen. Dit is vaak goed te zien aan de wrikriem en stootlijst van [[Jonkie]].
 +
 
 +
==== Behandelen van beschadigingen van DD en Redox ====
 +
[[Afbeelding:Redox.jpg|300px|thumb|right|Twee potten Redox-verf, kleur GO 386, gebruikt tijdens de bouw van [[V3 (de boot)|V3]]]]
 +
Luchtbellen in DD en Redox moeten voorzichtig worden weggeschuurd om te voorkomen dat de lak om de luchtbel ook loslaat van het hout, waarbij er grote kale plekken kunnen ontstaan.
 +
Hierbij is het vaak moeilijk om beschadigde plekjes netjes te repareren doordat er rondom de kale plek lakschilfers afspringen, met name op verticale oppervlakken zoals rompen.
 +
 
 +
Hoewel het goed mogelijk is om een strak eindresultaat te krijgen met lakken als DD en Redox, zijn ze erg gevoelig voor een nette verwerking. Dit is ook goed te zien. Het strakst gelakte onderdeel van de vereniging is de romp van Jaffa, en die is niet door ons gelakt, maar vermoedelijk door een professioneel bedrijf gespoten. Bij andere onderdelen (met name plankjes) is te zien wat er zoal mis kan gaan met het aanbrengen: druipers en slecht geschilderde plekken zijn daar helaas niet erg zeldzaam.
 +
 
 +
== Gelcoat ==
 +
[[Afbeelding:Gelcoat.jpg|300px|thumb|left|Het aanbrengen van gelcoat in de dekmal van de [[Waterrat]]]]
 +
'''Gelcoat''' is een alternatief voor DD en Redox. De meeste gelcoats zijn op basis van [[polyesterhars]], maar er bestaan ook epoxy gelcoats.
 +
Gelcoat is erg visceus (dik), en daardoor bijna niet strak aan te brengen. Bovendien duurt het heel lang voor het helemaal uithard als het in de open lucht uithard. Deze nadelen worden omzeild door het te gebruiken bij het plakken in mallen. Doordat het de vorm van de gladde mal aanneemt ontstaat een strak resultaat, en door laminaat aan te brengen over de nog niet volledig uitgeharde gelcoat komt het niet meer in aanraking met de open lucht. De nog elastische gelcoat zal de krimp die ontstaat bij het uitharden van het laminaat opvangen. Als dit niet goed gaat ontstaan zogenaamde krokodillen. Dit zijn plekken in de vorm van een krokodillenhuid waar de gelcoat vervormd is door het werken van bovenliggende lagen.
 +
 
 +
 
 +
==== Behandelen van gelcoat-beschadigingen ====
 +
Gelcoat is zachter dan DD en Redox waardoor beschadigingen meestal glooiender zijn en daarom makkelijker weggewerkt kunnen worden. Daarnaast zijn de aangebrachte lagen gelcoat dikker en kunnen beschadigde plekken dus beter bijgeschuurd worden zonder dat de onderliggende laag blootgelegd wordt. Daarom is het wenselijk de gelcoatlagen op de boten (Teerling, Raaskal en lasers) zoveel mogelijk te behouden.
 +
 
 +
== Pantsercoat ==
 +
Het volgende alternatief is '''Pantsercoat'''. Pantsercoat heeft een zeer hoge kras- en slag bestendigheid, een zeer sterke hechting aan de ondergrond en is bij gebruik van meerdere lagen dampdicht voor preventie van osmose onder de waterlijn. Het is goedkoper dan DD (ongeveer €30 per kilo, prijspeil 2008), maar slechts leverbaar in 3 kleuren: zwart, wit en grijs.
 +
 
 +
==== Gebruik van Pantsercoat ====
 +
Pantsercoat is redelijk UV bestendig: grijze pantsercoat wordt al jaren zonder problemen gebruikt in de kuipen van de [[E22]]'s, maar witte Pantsercoat kleurt na verloop van tijd geel onder invloed van UV straling.
 +
Verder is het eindresultaat aanmerkelijk minder mooi dan van DD. Het is dikker, waardoor het moeilijk strak te krijgen is, en het oppervlak blijft dof.
 +
 
 +
Deze combinatie van eigenschappen maakt Pantsercoat erg onderhoudsarm en dus geschikt voor plekken die veel slijtage ondervinden, waar vaak water staat en die niet erg in het zicht zitten of slecht bereikbaar zijn. Hierbij kan gedacht worden aan bilges, bodems van vakken, kuipvloeren, kielen, roeren. Momenteel zitten bij onze boten veel van deze plekken nog in de DD.
 +
 
 +
==== Behandelen van Pantsercoat beschadigingen ====
 +
''Nog aanmaken''
 +
 
 +
== Waar zitten welke lakken en verven? ==
 +
Op elke boot wordt gebruik gemaakt van verschillende lakken en verven. In het artikel [[Gebruikte verven en lakken]] is een overzicht met welke lak of verf op elke boot wordt gebruikt en in welke kleur.
 +
 
 +
== Aanmaken ==
 +
Hieronder wordt per verf- en laksoort beschreven hoe ze moeten worden aangemaakt.
 +
 
 +
=== DD lak en Redox ===
 +
''Nog aanmaken''
 +
 
 +
=== Pantsercoat ===
 +
''Nog aanmaken''
 +
 
 +
=== Antislip ===
 +
Antislip kan op verschillende manieren verkregen worden:
 +
 
 +
Er zijn speciale antislip-poeders te koop die door de laatste laklaag gemengd moeten worden bij het aanmaken. Ook kan er (zilver) zand gestrooid worden in de laatste laag als deze aan het opdrogen is. Daarnaast is het mogelijk een mengsel te maken van [[Gebruik_van_Epoxy#Suiker|epoxy en suiker]] dat in strepen op een oppervlak moet worden aangebracht, zie ook [[Gebruik_van_Epoxy#Suiker|Gebruik van Epoxy]]. Dit laatste is bijvoorbeeld gedaan op de [[riool]]plank van [[Lichtekooi]].
 +
 
 +
Verder gebruiken we speciale antislipverf van Sikkens. De speciale antislipproducten zijn vaak wat gladder en slijten sneller dan de huismiddeltjes zoals zand en suiker-epoxy, maar ze zijn daarmee wel een stuk relaxter voor je zeilpak. Oppervlakken waar veel op gezeten wordt, kunnen dus beter met de zeilpak-vriendelijke producten behandeld worden.
 +
 
 +
Het aanbrengen van antislipverf is zeer eenvoudig. Maak het blik open en breng de verf met een kwast aan op het gewenste oppervlak. Eén laag is voldoende op een oppervlak dat al in de antislipverf staat. Op oppervlakken zonder antislip zijn 2-3 lagen gewenst. Antislipverf is poreus, en biedt dus geen bescherming tegen vocht. Breng het daarom alleen aan op oppervlakken die al behandeld zijn, bijvoorbeeld met een van bovenstaande producten.
 +
 
 +
== Gegevens van de verf/lak ==
 +
De gegevens van de meest gebruikte soorten lak en verf staan in de tabellen hieronder.
 +
 
 +
=== DD lak ===
 +
{| {{prettytable}}
 +
! colspan="2" | Gegevens DD lak
 
|-
 
|-
|Raaskal || wrikriem/helmstok || DD lak || blank
+
| Mengverhouding (gewicht) || 100:50
 
|-
 
|-
|Raaskal || vloerplankjes || DD lak || blank
+
| Voorreageertijd || 30 minuten
 
|-
 
|-
|Raaskal || roer (onder en boven waterlijn) || Pantsercoat || grijs
+
| Verwerkingstijd || 3-4 uur
 
|-
 
|-
|Raaskal || romp || Gelcoat || Meloengeel/Ral 1028
+
| Verwerkingstemperatuur || 15-? C
 
|-
 
|-
|Raaskal || romp/kiel (onder waterlijn) || Pantsercoat || grijs
+
| Verbruik per laag || 100-150mL/m2
 
|-
 
|-
|Teerling || romp (krassen bijwerken) || Redox || ?
+
| Verdunning met DD kwast/roller-verdunner || 0-5%
 
|-
 
|-
|Teerling || romp/kiel (onder waterlijn) || Pantsercoat || ?
+
| Verdunning met DD spuit-verdunner || ?%
 +
|}
 +
 
 +
=== Redox ===
 +
{| {{prettytable}}
 +
! colspan="2" | Gegevens Redox
 
|-
 
|-
|Teerling || interieur (gebroken wit) || Redox || gebroken wit/GO0386
+
| Mengverhouding (gewicht) ||  
 
|-
 
|-
|Teerling || interieur (wit) || gelcoat || wit/DC800
+
| Voorreageertijd ||
 
|-
 
|-
|Teerling || wasbord || DD lak? || wit/DC800?
+
| Verwerkingstijd ||  
 
|-
 
|-
|Teerling || wrikriem/helmstok || DD lak || blank
+
| Verwerkingstemperatuur ||  
 
|-
 
|-
|Teerling || vloerplankjes || DD lak || blank
+
| Verbruik per laag ||  
 
|-
 
|-
|Teerling || kookkist || Redox? || gebroken wit/GO 0386?
+
| Verdunning met .?. ||  
 +
|}
 +
 
 +
=== Pantsercoat ===
 +
{| {{prettytable}}
 +
! colspan="2" | Gegevens Pantsercoat
 
|-
 
|-
|Teerling || roer (boven waterlijn) || DD lak? || wit/DC800?
+
| Mengverhouding (gewicht) || 100:20
 
|-
 
|-
|Teerling || roer (onder waterlijn) || pantsercoat?
+
| Verwerkingstijd || ca. 5 uur
 
|-
 
|-
|Lichtekooi || romp/roer (boven waterlijn) || DD lak || middenblauw/52
+
| Verwerkingstemperatuur || 5-25 C
 
|-
 
|-
|Lichtekooi || romp/roer/kiel (onder waterlijn) || VC tar?/Pantsercoat (gewoon pantsercoat gebruiken)
+
| Verbruik per laag || 125 mL/m2
 
|-
 
|-
|Lichtekooi || dek || DD lak || wit/DC800
+
| Verdunning met Poly-Pox kwast/roller-verdunner || 0-5%
 
|-
 
|-
|Lichtekooi || interieur/wasbord || DD lak || wit/DC800
+
| Verdunning met Poly-Pox spuit-verdunner|| 10-15%
|-
+
|}
|Lichtekooi || rioolplank/dieptemeterplank/motorhokplank/essen lijsten || DD lak || blank
+
 
|-
+
=== Sikkens antislipverf ===
|Lichtekooi || helmstok/wrikriem/reddingsvlotplank || DD lak || blank
+
{| {{prettytable}}
|-
+
! colspan="2" | Gegevens Sikkens antislipverf
|Lichtekooi || blikkenvak/kuipvloer || Pantsercoat || grijs
 
 
|-
 
|-
|Jonkie || Romp (boven waterlijn) || DD lak || Roomwit
+
| Mengverhouding (gewicht) ||  
 
|-
 
|-
|Jonkie || Romp (onder waterlijn) || DD lak (gewoon pantsercoat gebruiken) || Roomwit (Witte pantsercoat)
+
| Voorreageertijd ||
 
|-
 
|-
|Jonkie || Kiel en roer || Pantsercoat || Grijs(?)
+
| Verwerkingstijd ||  
 
|-
 
|-
|Jonkie || Dek, stootlijst, opbouw en wasbord || DD lak || Blank en roomwit
+
| Verwerkingstemperatuur ||  
 
|-
 
|-
|Jonkie || Vakken || DD lak || Wit
+
| Verbruik per laag ||  
 
|-
 
|-
|Jonkie || Interieur || DD lak || Blank en wit/roomwit?
+
| Verdunning met .?. ||  
|-
 
|Jonkie || Wrikriem, spiboom, motorplankje, roer en helmstok || DD lak || Blank
 
|-
 
|Jonkie || Dektentvak || Pantsercoat || Grijs
 
 
|}
 
|}
  
=Aanmaken en verwerken=
+
= Zie ook =
Eigenlijk altijd geldt: Werk eventuele barsten en deuken bij met plamuur, schuur het werkstuk licht op, en ontvet het goed met aceton. Plak eventuele randen af met afplaktape, en probeer een plek te vinden waar je het oppervlak dat straks geschilderd kan worden horizontaal kan liggen. Hiermee voorkom je druipers. Zorg verder voor goede verlichting op de plek waar je gaat schilderen, zodat je goed kan zien waar je nog niet geweest bent. Op plekken waar kleur niet belangrijk is (onder de waterlijn bijvoorbeeld) kan je hiervoor bij verschillende lagen verschillende kleuren gebruiken.
+
* [[Handleiding verven en lakken]]
 
+
* [[Gebruikte verven en lakken]]
Haal je kwast voor gebruik een paar maal langs een schuurpapiertje om alle losse haren er zoveel mogelijk uit te halen. Het zal waarschijnlijk nog steeds af en toe nodig zijn om een haar van je werkstuk te vissen, maar zo zijn het er in elk geval minder. Dikke lagen schieten sneller op, maar vloeien ook minder uit zodat het eindresultaat minder strak is. Voor een optimaal resultaat kan je het beste een beetje verdunner gebruiken en de verf/lak goed dun uitsmeren om druipers te voorkomen. Kwastaanzetten verdwijnen vanzelf als de lak uitvloeit na verloop van  tijd. Geschilderde delen na enkele minuten niet meer aanraken. De verf is dan al dikker geworden en je kwastafdruk zal niet meer uitvloeien en dus zichtbaar blijven. Zorg dus dat het meteen goed is, en controleer meteen aan alle randen voor druipers. Strijk met je kwast altijd van binnen naar buiten over de randen, anders druk je een hoop verf uit je kwast en druipt het allemaal naar beneden.
+
* [[Gebruik van Epoxy]]
 
 
Grote oppervlakken kunnen ook met de roller gedaan worden. Lakrollers (schuim) leveren hierbij het beste resultaat, maar lossen helaas op in Pantsercoat (mogelijk ook in DD?). Voor pantsercoat zijn daarom tweecomponentrollers (harig) noodzakelijk. Dit levert een vrij ruw oppervlak op (zie de rompen van de waterratten onder de waterlijn). Verdunnen helpt hierbij ook de verf om weer uit te vloeien en levert een minder ruw oppervlak op. Ook hier geldt weer: dun uitsmeren om druipers te voorkomen. Gebruik bij rollers een rollerbak.
 
 
 
===DD lak en Redox===
 
 
 
===Pantsercoat===
 
 
 
===Antislip===
 
Antislip kan op verschillende manieren verkregen worden. Er zijn speciale antislip-poeders te koop die door de laatste laklaag gemengd kunnen worden bij het aanmaken of er kan (zilver) zand gestrooid worden in de laatste laag als deze aan het opdrogen is. Ook kan er een mengsel gemaakt worden van epoxy en suiker dat in strepen op een oppervlak aan te brengen is (voorbeeld: rioolplank Lichtekooi). Daarnaast gebruiken we speciale antislipverf van Sikkens. De speciale antislipproducten zijn vaak wat gladder en slijten sneller dan de huismiddeltjes zoals zand en suikerepoxy, maar ze zijn daarmee wel een stuk relaxter voor je zeilpak. Oppervlakken waar veel op gezeten wordt, kunnen daar dus beter niet mee behandeld worden.
 
De antislipverf aanbrengen is zeer eenvoudig. Maak het blik open, en breng de verf met een kwast aan op het gewenste oppervlak. Een laag is voldoende op een oppervlak dat al in de antislipverf staat. Op oppervlakken zonder antislip zijn 2-3 lagen gewenst. Antislipverf is poreus, en bied dus geen bescherming tegen vocht. Breng het dus alleen aan op oppervlakken die al behandeld zijn.
 
  
 
[[Categorie:Kluswiki]]
 
[[Categorie:Kluswiki]]

Huidige versie van 23 jun 2011 om 14:51

Euros maakt tijdens het klussen gebruik van verschillende soorten verven en lakken. De meest gebruikte verven en lakken worden beschreven in dit artikel. Deze verven en lakken worden vooral gebruikt voor de kleine bootjes tijdens het klussen in de loods. Het Schipperscollege gebruikt doorgaans andere verven en lakken voor de Ebenhaëzer.

NB: Een handleiding voor verven en lakken is te vinden in het artikel: Handleiding verven en lakken

Doel verven en lakken

Twee veelgebruikte verven en lakken

Het doel van bijna alle verven en lakken is hetzelfde: het beschermen van hout, polyester of welke ondergrond dan ook. Het verschil tussen de gebruikte verf of lak zit hem in de verschillende eigenschappen. Elk produkt is geschikter voor een specifiek doel.

Meest gebruikte verven en lakken

De meest gebruikte lakken zijn DD en Redox (beide op Polyurethaan-basis). Daarnaast wordt Pantsercoat (Epoxy-basis) en Antislipverf het meest gebruikt. Zowel DD, Redox als Pantsercoat zijn zogenaamde twee compontenten lak. Ze bestaan dus uit twee componenten: de lak zelf en een harder en kunnen dus niet over eencomponentverfen/lakken geschilderd worden (zie daarvoor de uitleg in het artikel Handleiding verven en lakken)

Hieronder staat een beknopt overzicht van de meest gebruikte verven en lakken:

Naam Basis Aantal componenten Fabrikant/Verkoper
Pantsercoat epoxy Twee component Polyservice
DD Polyurethaan-basis Twee component Polyservice
Redox Polyurethaan-basis Twee component Meestal Sikkens
Antislipverf Eén component Meestal Sikkens

DD en Redox

Meerdere potten DD

DD en Redox, beide op polyurethaanbasis, hebben een redelijk hoge kras- en slagbestendigheid, zijn UV-bestendig en geven, indien goed verwerkt, een zeer strak en glanzend eindresultaat (zie de romp van Jaffa). Ze worden net als de meeste polyurethaanlakken met name op plekken gebruikt waar een strak resultaat belangrijk is, zoals het dek, romp en interieur. De lak is echter vrij duur (DD is ongeveer €37 per kilo, prijspeil 2008), zeker in vergelijking met kwalitatief mindere ééncomponent-lakken. DD en Redox zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren (Redox in meer kleuren dan DD)

DD en Redox hebben een minder goede hechting op materialen, met name op hout. Dit uit zich als er deuken in het hout ontstaan. Hierbij raakt de lak los van het hout en ontstaan er luchtbellen. Dit is vaak goed te zien aan de wrikriem en stootlijst van Jonkie.

Behandelen van beschadigingen van DD en Redox

Twee potten Redox-verf, kleur GO 386, gebruikt tijdens de bouw van V3

Luchtbellen in DD en Redox moeten voorzichtig worden weggeschuurd om te voorkomen dat de lak om de luchtbel ook loslaat van het hout, waarbij er grote kale plekken kunnen ontstaan. Hierbij is het vaak moeilijk om beschadigde plekjes netjes te repareren doordat er rondom de kale plek lakschilfers afspringen, met name op verticale oppervlakken zoals rompen.

Hoewel het goed mogelijk is om een strak eindresultaat te krijgen met lakken als DD en Redox, zijn ze erg gevoelig voor een nette verwerking. Dit is ook goed te zien. Het strakst gelakte onderdeel van de vereniging is de romp van Jaffa, en die is niet door ons gelakt, maar vermoedelijk door een professioneel bedrijf gespoten. Bij andere onderdelen (met name plankjes) is te zien wat er zoal mis kan gaan met het aanbrengen: druipers en slecht geschilderde plekken zijn daar helaas niet erg zeldzaam.

Gelcoat

Het aanbrengen van gelcoat in de dekmal van de Waterrat

Gelcoat is een alternatief voor DD en Redox. De meeste gelcoats zijn op basis van polyesterhars, maar er bestaan ook epoxy gelcoats. Gelcoat is erg visceus (dik), en daardoor bijna niet strak aan te brengen. Bovendien duurt het heel lang voor het helemaal uithard als het in de open lucht uithard. Deze nadelen worden omzeild door het te gebruiken bij het plakken in mallen. Doordat het de vorm van de gladde mal aanneemt ontstaat een strak resultaat, en door laminaat aan te brengen over de nog niet volledig uitgeharde gelcoat komt het niet meer in aanraking met de open lucht. De nog elastische gelcoat zal de krimp die ontstaat bij het uitharden van het laminaat opvangen. Als dit niet goed gaat ontstaan zogenaamde krokodillen. Dit zijn plekken in de vorm van een krokodillenhuid waar de gelcoat vervormd is door het werken van bovenliggende lagen.


Behandelen van gelcoat-beschadigingen

Gelcoat is zachter dan DD en Redox waardoor beschadigingen meestal glooiender zijn en daarom makkelijker weggewerkt kunnen worden. Daarnaast zijn de aangebrachte lagen gelcoat dikker en kunnen beschadigde plekken dus beter bijgeschuurd worden zonder dat de onderliggende laag blootgelegd wordt. Daarom is het wenselijk de gelcoatlagen op de boten (Teerling, Raaskal en lasers) zoveel mogelijk te behouden.

Pantsercoat

Het volgende alternatief is Pantsercoat. Pantsercoat heeft een zeer hoge kras- en slag bestendigheid, een zeer sterke hechting aan de ondergrond en is bij gebruik van meerdere lagen dampdicht voor preventie van osmose onder de waterlijn. Het is goedkoper dan DD (ongeveer €30 per kilo, prijspeil 2008), maar slechts leverbaar in 3 kleuren: zwart, wit en grijs.

Gebruik van Pantsercoat

Pantsercoat is redelijk UV bestendig: grijze pantsercoat wordt al jaren zonder problemen gebruikt in de kuipen van de E22's, maar witte Pantsercoat kleurt na verloop van tijd geel onder invloed van UV straling. Verder is het eindresultaat aanmerkelijk minder mooi dan van DD. Het is dikker, waardoor het moeilijk strak te krijgen is, en het oppervlak blijft dof.

Deze combinatie van eigenschappen maakt Pantsercoat erg onderhoudsarm en dus geschikt voor plekken die veel slijtage ondervinden, waar vaak water staat en die niet erg in het zicht zitten of slecht bereikbaar zijn. Hierbij kan gedacht worden aan bilges, bodems van vakken, kuipvloeren, kielen, roeren. Momenteel zitten bij onze boten veel van deze plekken nog in de DD.

Behandelen van Pantsercoat beschadigingen

Nog aanmaken

Waar zitten welke lakken en verven?

Op elke boot wordt gebruik gemaakt van verschillende lakken en verven. In het artikel Gebruikte verven en lakken is een overzicht met welke lak of verf op elke boot wordt gebruikt en in welke kleur.

Aanmaken

Hieronder wordt per verf- en laksoort beschreven hoe ze moeten worden aangemaakt.

DD lak en Redox

Nog aanmaken

Pantsercoat

Nog aanmaken

Antislip

Antislip kan op verschillende manieren verkregen worden:

Er zijn speciale antislip-poeders te koop die door de laatste laklaag gemengd moeten worden bij het aanmaken. Ook kan er (zilver) zand gestrooid worden in de laatste laag als deze aan het opdrogen is. Daarnaast is het mogelijk een mengsel te maken van epoxy en suiker dat in strepen op een oppervlak moet worden aangebracht, zie ook Gebruik van Epoxy. Dit laatste is bijvoorbeeld gedaan op de rioolplank van Lichtekooi.

Verder gebruiken we speciale antislipverf van Sikkens. De speciale antislipproducten zijn vaak wat gladder en slijten sneller dan de huismiddeltjes zoals zand en suiker-epoxy, maar ze zijn daarmee wel een stuk relaxter voor je zeilpak. Oppervlakken waar veel op gezeten wordt, kunnen dus beter met de zeilpak-vriendelijke producten behandeld worden.

Het aanbrengen van antislipverf is zeer eenvoudig. Maak het blik open en breng de verf met een kwast aan op het gewenste oppervlak. Eén laag is voldoende op een oppervlak dat al in de antislipverf staat. Op oppervlakken zonder antislip zijn 2-3 lagen gewenst. Antislipverf is poreus, en biedt dus geen bescherming tegen vocht. Breng het daarom alleen aan op oppervlakken die al behandeld zijn, bijvoorbeeld met een van bovenstaande producten.

Gegevens van de verf/lak

De gegevens van de meest gebruikte soorten lak en verf staan in de tabellen hieronder.

DD lak

Gegevens DD lak
Mengverhouding (gewicht) 100:50
Voorreageertijd 30 minuten
Verwerkingstijd 3-4 uur
Verwerkingstemperatuur 15-? C
Verbruik per laag 100-150mL/m2
Verdunning met DD kwast/roller-verdunner 0-5%
Verdunning met DD spuit-verdunner ?%

Redox

Gegevens Redox
Mengverhouding (gewicht)
Voorreageertijd
Verwerkingstijd
Verwerkingstemperatuur
Verbruik per laag
Verdunning met .?.

Pantsercoat

Gegevens Pantsercoat
Mengverhouding (gewicht) 100:20
Verwerkingstijd ca. 5 uur
Verwerkingstemperatuur 5-25 C
Verbruik per laag 125 mL/m2
Verdunning met Poly-Pox kwast/roller-verdunner 0-5%
Verdunning met Poly-Pox spuit-verdunner 10-15%

Sikkens antislipverf

Gegevens Sikkens antislipverf
Mengverhouding (gewicht)
Voorreageertijd
Verwerkingstijd
Verwerkingstemperatuur
Verbruik per laag
Verdunning met .?.

Zie ook