3-lagensysteem

Uit EurosWiki

Het 3-lagensysteem is een manier om een goede zeiloutfit samen te stellen. Omdat water warmte dertig keer beter geleidt dan lucht, koelt een natte huid sneller af dan een droge huid[1]. Daarom is het doel van het systeem om te zorgen dat lichaamsvocht wordt weggevoerd van de huid en daarmee droge en warme lucht dicht bij het lichaam wordt gehouden. Daarnaast moet regen- of buiswater juist buiten worden gehouden.

"Op het water is het belangrijk dat je je lichaam droog en warm houdt. Het droog houden van de huid is essentieel voor de goede werking van de kleding. Een droge huid behoudt zijn warmte beter dan een vochtige en het kost 500 keer meer energie om vocht te verwarmen dan lucht. Hiervoor geldt niet alleen dat er geen regen of buiswater door de kleding naar binnen mag komen, maar ook dat vocht, dat door zweet uit de huid komt, niet op de huid blijft.<"ref name="fox">http://www.fox22-zeiljacht.nl/thermisch.html</ref>

Een goede zeiluitrusting wordt vaak voorondersteld uit drie lagen te bestaan, het 3-lagensysteem. Dit moet niet worden verward met een zeilpak met 2 of 3 lagen, wat te maken heeft met de opbouw van materialen. De drie lagen zijn een onderlaag of basislaag - vaak thermokleding - een middenlaag - bijvoorbeeld een fleecetrui - en een buitenlaag - het zeilpak. Deze lagen hebben alle drie verschillende functies. "Met de volgende uitgangspunten is het zogenaamde 3 lagen systeem ontwikkeld voor zeilkleding. Het heeft niet veel zin om eindeloos truien aan te blijven trekken als je katoenen T-shirt klam is van het zweet. Ook een duur zeilpak zal dan weinig uithalen. Om comfortabel warm te blijven moet je kleding aan de volgende eisen voldoen:

  • Het moet je droog houden
  • Het moet isoleren voor de warmte
  • Het moet winddicht zijn "[2]

Onderlaag

"Deze laag haalt vocht van de huid en zorgt dat je droog en warm blijft. Hij wordt direct op de huid gedragen en moet zweet zo snel mogelijk van je lichaam verwijderen. Polyester stoffen werken hier het beste voor. Pas op met katoen omdat katoen zeer veel vocht absorbeert en dus voor een klamme of zelfs natte huid zorgt. Goede thermokleding absorbeert minder dan 3% van zijn gewicht in water." [1] "Hierbij hebben we het over thermo-ondergoed, dat niet gemaakt is van katoen, maar van kunststofvezels zoals polyester en polypropeen. Kunststof vezels nemen nauwelijks vocht op -minder dan 0.5 procent van het eigen gewicht- en geven dat vocht heel goed door naar buiten. [2] "De meeste mensen dragen dagelijks ondergoed van katoen. Word je echter wel actief dan wordt katoenen ondergoed nat. Het lichaam produceert zweet om af te koelen als oververhitting dreigt. En als je heel hard aan lieren staat te draaien, een zeil moet hijsen of een spinnaker moet verwisselen dan dreigt oververhitting al snel. Door te zweten koel je dus af, maar als je ondergoed nat wordt krijg je het koud. De reactie van het lichaam is vervolgens het produceren van warmte maar dat vreet energie. En water (zweet) transporteert warmte dertig keer sneller dan lucht."[2]

"Deze eerste laag zorgt ervoor dat je huid droog blijft en dat de lichaamswarmte vastgehouden blijft. Alleen een huid die droog is kan de warmtehuishouding van het lichaam perfect regelen. Thermo onderkleding wordt direct op de huid gedragen. Dit materiaal heeft een hoge absorberende werking, maar laat vocht ook weer gemakkelijk los. Ondanks het feit dat deze kleding erg dun aanvoelt, is het veel beter dan een katoenen T-shirt. Thermische onderkleding neemt veelal minder dan 4% vocht op. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld katoen, dat gemakkelijk 3 keer het eigen gewicht aan vocht opneemt. Een droge huid omgeven door warme lucht is dus van vitaal belang om warm te blijven. Hoe goed en nuttig thermo ondergoed ook kan zijn, niet alles gaat over rozen. Zo kan thermo ondergoed sterk ruiken na een dag dragen. Ook veroorzaakt het vaak statische elektriciteit, zeker bij het uittrekken. De vormvastheid laat soms te wensen over en plooien van te ruim ondergoed kunnen drukplekken en wrijving veroorzaken. Het toevoegen van bamboo koolstof (charcaol) aan de vezels tijdens het spinnen van de garens waarmee het ondergoed wordt gebreid, heeft een zeer positieve uitwerking op genoemde geur. Door toevoeging van koolstof wordt het ondergoed antibacterieel en antistatisch. Ook neutraliseert de stof een eventuele geur. Tegenwoordig kan thermo ondergoed ook een behandeling ondergaan met zilver ionen. Hierdoor behoren vervelende luchtjes definitief tot het verleden."=[2]

Middenlaag

"Deze laag zorgt ervoor dat je warm bent en blijft. De belangrijkste taak is om warme, droge en isolerende lucht vast te houden in de kleding en dicht bij het lichaam. Het zorgt ook voor de doorvoer van waterdamp door de kleding heen. Deze damp komt van het lichaam en wordt aangevoerd door de basislaag. Er zijn verschillende diktes midden laag verkrijgbaar die meer of minder warmte bieden." [1]

"De isolerende tussenlaag houdt het lichaam warm. Deze laag zorgt ervoor dat de warmte die het lichaam genereert optimaal benut wordt en niet verloren gaat. De tweede laag draag je direct over de thermische onderkleding. Dit kan door een goede trui en broek met een goed draagcomfort. Aan deze laag worden verder niet veel eisen gesteld, maar gebruik bijvoorkeur stof die winddicht is, waterafstotend en een hoge isolerende werking heeft. Deze tussenlaag bestaat doorgaans uit microvezels en synthetische stoffen die de lichaamswarmte vasthouden. Fleece vesten en pull’s zijn hiervan het bekendste voorbeeld. Fleece heeft zich de laatste jaren bewezen als zeer geschikt voor deze laag; het houdt nauwelijks vocht vast en isoleert prima. Fleece is er bovendien in vele variaties en kwaliteiten."[2]

Buitenlaag

"Deze laag biedt bescherming tegen regen en wind, maar is wel ademend. Hij is 100% waterdicht en beschermt tegen de elementen. Hij moet er ook voor zorgen dat de wind tegengehouden wordt en dat de warme, droge lucht bij het lichaam blijft. Gelijktijdig moet de derde laag het vocht dat door de eerste twee lagen wordt aangeleverd verwerken naar buiten. Dit is waarom ademende stoffen zo belangrijk zijn. Deze stoffen zorgen ervoor dat zweet en ook condens zo snel mogelijk naar buiten afgevoerd worden." [1] "De derde laag heeft het eigenlijk het makkelijkst. Deze moet er in de eerste plaats voor zorgen dat er geen water van buiten naar binnen komt en er geen afkoeling door wind plaats vindt. Het zeilpak beschermt het lichaam tegen regen en wind. Zorg voor een waterdichte maar ademende buitenlaag. In geval van gebruik van Goretex en soortgelijke materialen betekent dit dat transpiratievocht tevens wordt uitgewasemd naar buiten en dat het kledingstuk ademend vermogen heeft. Vreemd genoeg wordt er door velen juist aan deze laag kapitalen uitgegeven, terwijl meestal het meest simpele zeilpak voldoet. In combinatie met laag 1 en 2 stelt het de hedendaagse zeiler in staat, onder alle weersomstandigheden comfortabel en droog te zijn." [2] Zie voor meer informatie de pagina aanschaf zeilpak

Overig

Zeillaarzen

aanschaf zeillaarzen

Muts & handschoenen

Tot 40% van de lichaamswarmte gaat verloren via de ledematen.

Plofvest

aanschaf plofvest

Goede en slechte materialen

Goede materialen Slechte materialen
  • Fleece
  • Polyester
  • Polypropeen
  • ...
  • Katoen
  • ...
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 http://cdn.21webmerce.com/ShopGroups/Duikwereld/cms/pdf/2_Uitleg_3_lagen_systeem.pdf
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam fox